Burun əməliyyatı, tibbi adı ilə rinoplastika, burnun formasını dəyişdirmək və ya nəfəsalma problemlərini aradan qaldırmaq məqsədilə həyata keçirilən estetik cərrahiyyə prosedurudur. Bu əməliyyat həm görünüşü yaxşılaşdırmaq, həm də tənəffüs yollarının funksiyasını bərpa etmək üçün edilir. Estetik baxımdan daha gözəl bir burun forması əldə etmək üçün çox sayda insan bu prosedura müraciət edir. Burnun üzün mərkəzində yerləşməsi səbəbindən onun forması və harmoniyası insanın ümumi görünüşünə ciddi təsir göstərir. Rinoplastika həm kosmetik dəyişikliklər, həm də tibbi problemlərin həlli üçün olduqca faydalı bir seçimdir.
Burun əməliyyatının məqsədləri
Burun əməliyyatının əsas məqsədləri arasında pasiyentin istəklərinə uyğun bir burun formasını əldə etmək və ya sağlamlıqla bağlı problemləri aradan qaldırmaq yer alır. Hər bir prosedur fərdi şəkildə planlaşdırılır, çünki hər bir pasiyentin burun strukturu fərqlidir. Cərrah, pasiyentin burun forması ilə üzünün digər hissələri arasında harmoniyanı təmin etməyə çalışır. Tənəffüs problemlərinin səbəbi, çox vaxt burun çəpərinin əyilməsi (septum deviasiyası) və ya daralmış burun dəlikləri ola bilər.
Burun əməliyyatı kimlər üçün uyğundur?
Rinoplastika üçün ən uyğun namizədlər, ümumiyyətlə, sağlam, burun inkişafı tamamlanmış və real gözləntilərə sahib olan şəxslərdir. Pasiyentin yaşı da nəzərə alınır; adətən burun əməliyyatı üçün uyğun yaş hüdudu 18-dən yuxarıdır. Yeniyetməlik dövründə burun inkişafı tam başa çatmadığı üçün erkən yaşlarda əməliyyat riskli ola bilər. Eyni zamanda, psixoloji hazırlıq və əməliyyatdan gözləntilər də nəzərə alınmalıdır.
Burun əməliyyatının növləri
- Açıq rinoplastika: Burun ucunda kiçik bir kəsik edilir və cərrah burun strukturlarını açıq şəkildə görə bilir. Bu üsul, kompleks düzəlişlər üçün daha uyğundur.
- Qapalı rinoplastika: Bütün kəsiklər burun içindən edilir və burun formasına müdaxilə edilir. Bu metod, əsasən, daha sadə düzəlişlər üçün seçilir.
- Septoplastika: Nəfəs alma problemlərini həll etmək üçün burun çəpəri düzəldilir. Bu əməliyyat bəzən rinoplastika ilə birlikdə həyata keçirilir.
Əməliyyatdan əvvəl hazırlıq
Pasiyent əməliyyatdan əvvəl tibbi müayinədən keçməli və əməliyyatın mümkün nəticələri barədə məlumat almalıdır. Cərrahla detallı müzakirələr apararaq gözləntilərinizi və arzu olunan nəticələri dəqiqləşdirmək vacibdir. Həmçinin əməliyyatdan bir neçə həftə əvvəl siqaretdən uzaq durmaq, qan durulaşdırıcı dərmanlardan çəkinmək məsləhət görülür.
Əməliyyat sonrası bərpa prosesi
Əməliyyatdan sonra bərpa müddəti fərdi olaraq dəyişə bilər. Əksər hallarda, ilk bir neçə gün burun ətrafında şişkinlik və göyərmə müşahidə edilir. Burun içində yerləşdirilən tamponlar və ya splintlər müəyyən müddətdən sonra çıxarılır. Tam bərpa isə təxminən 6-12 ay ərzində baş verir. Pasiyentlər ilk həftələrdə ağır fiziki fəaliyyətlərdən çəkinməli və burnu zərbələrdən qorumağa çalışmalıdır.
Burun əməliyyatının riskləri
Hər cərrahi prosedurda olduğu kimi, rinoplastika da bəzi risklər daşıyır. Ən çox rast gəlinən risklər arasında qanaxma, infeksiya, anesteziya reaksiyaları, burun formasından narazılıq və ya nəfəsalma problemlərinin tam həll edilməməsi var. Təcrübəli bir cərrah seçimi bu riskləri minimuma endirə bilər.
Burun əməliyyatı alternativləri
Bəzi hallarda, burun formasını dəyişdirmək üçün burun əməliyyatı əvəzinə dolğu maddələri və inyeksiyalar istifadə edilə bilər. Bu üsul, daha az invazivdir və bərpa müddəti daha qısadır. Dolğular və inyeksiyalar, burun körpüsünü qaldırmaq, burun ucunu formalaşdırmaq və ya asimmetriyaları düzəltmək üçün istifadə edilə bilər. Bu prosedurların nəticələri adətən müvəqqətidir və 6-12 ay ərzində yenidən təkrarlanması lazım ola bilər. Dolğular və inyeksiyalar, cərrahi müdaxiləyə hazır olmayan və ya kiçik dəyişikliklər istəyən pasiyentlər üçün ideal bir seçimdir.
Burun əməliyyatının psixoloji təsirləri
Rinoplastika əməliyyatı öncəsi və sonrası psixoloji dəstək almaq, əməliyyatın nəticələrinə uyğunlaşmanı asanlaşdırır. Bu, əməliyyatdan sonra pasiyentin özünə inamını artırmağa kömək edə bilər. Psixoloji hazırlıq, əməliyyatdan əvvəl pasiyentin gözləntilərini düzgün müəyyən etməsinə və əməliyyat sonrası dövrdə emosional dəstək almasına kömək edir. Psixoloji dəstək, əməliyyatın nəticələrindən məmnun qalmağı və əməliyyat sonrası dövrdə yaranan hər hansı narahatlıqları idarə etməyi asanlaşdırır.
Burun əməliyyatının uğuruna təsir edən faktorlar
Təcrübəli və ixtisaslı bir cərrah seçmək, burun əməliyyatı uğurunu artırır. Cərrahın əvvəlki işlərini və pasiyent rəylərini nəzərdən keçirmək faydalı ola bilər. Təcrübəli cərrahlar, əməliyyat zamanı qarşılaşa biləcək hər hansı çətinlikləri daha yaxşı idarə edə bilir və daha yaxşı estetik nəticələr əldə edə bilir. Cərrahın təcrübəsi, həmçinin əməliyyat sonrası bərpa müddətinin daha rahat keçməsinə və komplikasiyaların minimuma endirilməsinə kömək edir.
Burun əməliyyatı qiyməti
Burun əməliyyatı qiyməti, cərrahın təcrübəsi, əməliyyatın mürəkkəbliyi və istifadə olunan texnikaya görə dəyişir. Azərbaycanda burun emeliyyatinin qiymeti 2,000-7,000 AZN arasında dəyişir. Qiymətə əməliyyatın keçirildiyi klinikanın səviyyəsi, istifadə olunan materiallar və əməliyyat sonrası qulluq da təsir edir. Pasiyentlər, əməliyyatın qiymətini və daxil olan xidmətləri ətraflı şəkildə öyrənməli və cərrahla bu barədə açıq müzakirələr aparmalıdır. Əməliyyatın qiyməti, həmçinin əməliyyatın növünə və mürəkkəbliyinə görə də dəyişə bilər. Məsələn, açıq rinoplastika daha mürəkkəb və vaxt aparan bir prosedur olduğu üçün qapalı rinoplastikadan daha baha ola bilər.
Nəticə
Burun əməliyyatı, pasiyentin görünüşündə və həyat keyfiyyətində əhəmiyyətli dəyişikliklər yarada biləcək ciddi bir prosedurdur. Düzgün planlaşdırma və təcrübəli cərrah seçimi ilə bu əməliyyat uğurlu və qaneedici nəticələr verə bilər. Real gözləntilər və yaxşı planlaşdırma əməliyyatın uğurunda əsas rol oynayır. Burun əməliyyatı (Rinoplastika) haqqında daha ətraflı məlumat və məsləhət üçün Uzm. Plastik Cərrah Dilqəm Məmmədov müraciət etməyiniz tövsiyə edilir.